Turystyczne Forum Wiedzy

wakacje nad morzem w Polsce

Żukowo

23 październik 2011r.

Duża, uprzemysłowiona wieś kaszubska, przekształcająca się w miasto, leży na skrzyżowaniu dróg kołowych i kolejowych, w odległości około 25 km na południowy wschód od Gdyni. Najstarsza osada i założona w latach 1212-14 fundacja klasztorna Norbertanek powstały w dolinie, przy ujściu potoczku Supinado Raduni. Z dna tej doliny wydźwiguje się stromym zboczem ku północy wysoczyzną morenowa, na której powstało po 1945 r. duże osiedle mieszkaniowe z wielkim gmachem szkoły - jednej z pierwszych Tysiąclatek. Norbertanki sprowadził do Żukowa i hojnie wyposażył książę Mściwuj I. Pierwsze norbertanki przybyły z kujawskiego Strzelna, później klasztor stal się azylem zagrożonych staropanieństwem córek rycerzy pomorskich, a także księżniczek gdańskich, m.in. trzech latorośli fundatora - sióstr Mirosławy, Salomei i Witosławy. Ta ostatnia była wybitną osobistością, pełniła funkcje przeoryszy i wpływała silnie na politykę swojego brata Świętopełka II. Wiele kłopotów przysporzyły władcom Pomorza jej zażarte procesy z cystersami oliwskimi o Kępę Oksywską. Swoją zapobiegliwością gospodarczą uczyniła klasztor prawdziwym potentatem, rozporządzającym ogromnymi posiadłościami ziemskimi. Dzięki bogactwu i światłemu kierownictwu stał się klasztor w następnych wiekach ważnym ośrodkiem kulturalnym, oddziaływającym na znaczne obszary Pomorza Gdańskiego. Do czynnej w Żukowie szkoły uczęszczały nawet córki patrycjuszy gdańskich. Słynęła tutejsza szkoła hafciarska zakonnic, odrodzona w naszych czasach w warsztacie ludowym żukowianek - Zofii i Jadwigi Ptach. Ich mistrzynią była rodzona babka, uczennica sióstr norbertanek. Poklasztorny skarbiec żukowski, znajdujący się w jednym z pomieszczeń kościoła kryje pokaźny zespół paramentów liturgicznych, w tym wspaniale haftowane ornaty z XVII i XVIII w., wszystkie z miejscowego klasztornego warsztatu. Do zbioru tego należy jedwabny ornat z XIII w., wykonany - jak utrzymuje żukowska tradycja - z purpurowego płaszcza księcia Świętopełka. Bezcenny zabytek znajduje się obecnie w ekspozycji Muzeum Narodowego w Gdańsku. Poklasztorny kościół w Żukowie, pochodzący z XIII—XIV i XVII w. jest bogatą skarbnicą rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego. Reprezentowane są wszystkie style, jakie obowiązywały w sztuce europejskiej, począwszy od XIV do XVIII w. Do najcenniejszych zabytków należą: kunsztowny tryptyk antwerpski z początku XVI w., okazały ołtarz główny z połowy XVII w., płaskorzeźbiony z alabastru Pokłon Trzech Królów pochodzenia angielskiego z XIVw. barokowa tęcza z końca XVII w., ambona z 2 poł. XVII w., powiązana przejściem ozdobnym na chór muzyczny z rzeźbioną i malowaną balustradą. W zachowanym budynku poklasztornym utrzymała się szczęśliwie gotycka sala ze sklepieniem wspartym na ośmiobocznym filarze. Do klasztoru należała także kaplica na wzgórzu, po drugiej stronie Raduni, pochodząca z 1754 r. Wznosi się podobno na miejscu męczeńskiej śmierci zakonnic, pomordowanych przez Prusów w 1234 r. Na wysoczyźnie, przy wjeździe do wsi od strony Gdańska widnieje jeszcze jeden obiekt sakralny - kościół św. Jana, wymieniony po raz pierwszy w 1325 r. Poprzednio kościół parafialny wsi, do czasu kasaty klasztoru w 1834 r. Pamiątką wyzwolenia Żukowa i okolicy jest cmentarz wojskowy, położony przy wylocie drogi do Gdyni. Spoczywa na nim 3897 żołnierzy radzieckich z 65 armii II Frontu Białoruskiego, poległych 15 i 16 marca 1945 r. podczas ciężkich walk stoczonych w rejonie Żukowa.

ocena 3,5/5 (na podstawie 26 ocen)

Żukowo, atrakcje, historia, zabytki