Turystyczne Forum Wiedzy

wakacje nad morzem w Polsce

W Gdańsku

26 wrzesień 2011r.

Rafineria Gdańska, stale rozbudowywana. W pierwszym etapie przerabia ona 3 min ton ropy rocznie, a w miarę rozbudowy zdolność produkcyjna a także i różnorodność produktów będą się zwiększać do C min ton produktów rocznie. W czasie dobrej pogody widoczne jest w kierunku pn.-wsch. dawne ujście Wisły i jasny akcent wysokościowy wieży obronnej w twierdzy Wisłoujście. Palej w kierunku morza widoczny strzelisty monolit pomnika na Westerplatte, a na prawo od niego — instalacje Portu Północnego. Panorama północna. W znacznym stopniu wypełnia ją masyw kościoła NPMarii. Między kościołem a najwyższym na Długim Pobrzeżu budynkiem Muzeum Archeologicznego znajduje się malownicza ul. Mariacka. Między ul. Mariacką, ul. Piwną i jej przedłużeniem w kierunku Motławy — ul. Chlebnicką widać przejrzyście zasadę rekonstrukcji Głównego Miasta. Między dwoma rzędami domów przy ulicach znajduje się wielki, zazieleniony dziedziniec z piaskownicami dla dzieci i ławkami dla szukających wypoczynku. Pierwotnie niemal bez przerwy wypełniały tę przestrzeń budynki. Za kościołem Św. Jana widoczne są tereny stoczni. Panorama zachodnia otwiera widok na ul. Długą zamkniętą Bramą Złotą, nad którą dominuje masyw Wieży Więziennej i neo-renesansowy budynek PKO. Lekkie i malownicze szczyty Zbrojowni z trudem odnajdujemy w sąsiedztwie wielkiej bryły teatru. Na prawo od teatru szeroka przestrzeń Targu Drzewnego z nowym budynkiem RSW Prasa i ośmiobokiem wieży Jacek w prawym narożniku. Tuż na prawo dachy kościoła Św. Katarzyny i wielkiego Młyna. Za nimi nowa zabudowa Starego Miasta, wyniosły akcent budynków biur konstrukcyjnych przemysłu stoczniowego. Dalej na zazielenionych wzgórzach panujących nad Gdańskiem widoczne maszty radiostacji Gdańsk, a na Biskupiej Górce potężny, ceglany gmach dawnego ośrodka młodzieży. Na płaskowyżu rozciągającym się poza obecną zabudową powstaje dzielnica Chełm, która w gruncie rzeczy będzie niemal miastem, bo przewidziana jest na 200 tysięcy mieszkańców. Panorama południowa ukazuje różnicę między zrekonstruowanym Głównym Miastem, które od Starego Przedmieścia oddziela szeroki pas zieleni — nowa al. Leningradzka, tworząca na skrzyżowaniu z ulicą Okopową trójpoziomowy rozjazd. Dwa gotyckie kościoły Sw. Trójcy (prawy) i Sw. Piotra i Sw. Pawła zostały wkomponowane w nowoczesną zabudowę wolno stojących bloków, wzniesionych przy dawnej siatce ulic. Wysokie nasypy bastionów ziemnych, z widocznymi w niektórych miejscach fosami wodnymi, wyznaczają granice dawnego Gdańska. Dalej widoczna zielona równina Żuław. Długi Targ. Początki osadnictwa, jak już wspomniano, sięgają być może czasów powstania grodu gdańskiego. Lokacja Głównego Miasta z 1343 r.. ujednoliciła i zgeometryzowała linię zabudowy. Zdaje się nie ulegać wątpliwości, że w latach siedemdziesiątych XIV w. wykształciła się w pełni forma obecnego placu. Niewątpliwie od początku było to miejsce targowe, chociaż już w poł. XV w. miejskie przepisy (tzw. wilkierze) zakazywały tu handlować towarami masowymi (siano, drewno, słoma). W wiekach późniejszych zawierano tu zapewne transakcje, co dowodnie ukazują obrazy Izaaka van den Błocka i Antoniego Moellera, ale towar wystawiano albo na targach, albo lokowano bezpośrednio na Wyspie Spichrzów, czy kupowano wprost ze statków stojących przy Długim Pobrzeżu. Wszelkie ważne uroczystości miejskie tu właśnie miały miejsce. Był też Długi Targ miejscem kaźni — tu ścięto przywódców wczesnego okresu reformacji. Jednym z wczesnych a radosnych wydarzeń był niewątpliwie hołd mieszczan złożony w dniu 9.V.1457 r. Kazimierzowi Jagiellończykowi, wyprzedzający o sześć dni nadanie Gdańskowi tzw. Wielkiego Przywileju. Podczas każdego pobytu króla, na Długim Targu odbywały się turnieje rycerskie, pokazy zręczności i sprawności pachołków miejskich, pochody i zabawy. Szczegółowo prowadzone zapisy informują o programach owych "festiwali". Zygmunta Augusta, którego szczególnie fetowano w 1552 r., poza rozlicznymi pokazami bractw zabawiano zjazdem linoskoczka na linie przeciągniętej ze szczytu wieży ratuszowej na ul. Kramarską. Częste były fajerwerki, zapoczątkowane w 1595 r. fajerwerkiem z okazji urodzin królewicza Władysława IV. W ten sam sposób czczono później nie tylko zjazdy królewskie — znany jest opis fajerwerku urządzonego z okazji zwycięstwa pod Chocimiem. Dawano także przedstawienia teatralne; obok Wergiliusza i Szekspira (którego wystawiała w 1607 r. trupa Johna Greena) grywano i sztuki lżejsze. W 1638 r. wystawiono Tragledyą ucieszną albo komedyę dworską o planlcy, co królem byl. Piękne i wesołe tradycje Długiego Targu miasto pieczołowicie podtrzymuje.. Tu w czasie dorocznych Dni Gdańska i Targów Dominikańskich odbywa się wielki kiermasz. Tu ojcowie miasta przekazywali władzę żakom w czasie Juvenalii, tu odbywają się inauguracje roku akademickiego, uroczystości wojskowe. Długi Targ jest miejscem spotkań turystów. Nigdzie nie wykonuje się tylu "rodzinnych fotografii" jak u stóp Neptuna lub na schodach Dworu Artusa. Piękny jest Długi Targ w słońcu i iluminowany nocą. Architektura kamienic reprezentuje tu wszystkie style od gotyku począwszy. FONTANNA NEPTUNA**, jeden z najbardziej popularnych zabytków Gdańska, mą swoją interesującą historię. Już w 1549 r. znajdowała się tu fontanna, która ustąpiła w XVII w. miejsca obecnej. Projekt kamiennej czaszy i jej obudowy oraz kierownictwo prac łączy się z Abrahamem van den Blocke. Elementy te wykonano w 1. 1606—13. Posąg Neptuna, boga mórz i nawigacji, odlał w brązie Piotr Husen w największym warsztacie Gdańska u Gerta Beningsena. Nie mamy jednak wiadomości, kto wykonał model, może był on dziełem Husena znanego z prac odlewniczych w Kopenhadze. Nie była z tej pracy zadowolona Rada Gdańska, skoro w 1619 r. mistrz Abraham, kierujący pracami, został wysłany do Augsbur-ga, który wówczas stanowił centrum odlewnictwa w północnej Europie. Pertraktacje i korespondencja z 1620 r. nie dały jednak rezultatu, co spowodowało, że fontanny nie zmontowano jeszcze przez szereg lat i dopiero w 1633 r. została uruchomiona. Wkrótce potem mistrz kowalski Jan Rogge wykonał piękną kratę chroniącą dzieło przed natrętami. W 1. 1757—61 rzeźbiarz Jan Stender wykonał nową oprawę basenu i trzon czaszy, utrzymane w stylu rokokowym. Metaloplastyczne, złocone orły polskie umieszczone na drzwiach kraty zostały w okresie międzywojennym wyłamane przez młodzież hitlerowską. Kamienna część fontanny przetrwała wojnę; ocalał również Neptun, który wrócił na swoje miejsce w 1954 r. Zrekonstruowano złocone orły. Postać Neptuna nie jest dziełem wysokiej klasy — rozumiemy dziś opory rajców, których nie zachwycała zwalista postać morskiego boga stojącego na niepokojąco cienkich nogach. Wartość fontanny polega w głównej mierze na harmonijnym jej wkomponowaniu w perspektywę Drogi Królewskiej. Dopiero gdy odejdziemy od fontanny co najmniej kilkanaście metrów i powoli obejdziemy ją dokoła, zatrzymując się w kilku punktach, gdy ujrzymy ją na tle masywu Wieży Więziennej i Bramy Złotej, fasady Dworu Artusa, prześwitów Bramy Zielonej, gdy promienie słońca załamią się w tryskającej wodzie — wtedy ocenić można walory tej kompozycji przestrzennej, która jest dziełem Abrahama van den Blocke. Najciekawszym odcinkiem zabudowy Długiego Targu jest strona północna, między uliczkami Kramarską i Kuśnierską.

ocena 3,5/5 (na podstawie 26 ocen)

wczasy, Gdańsk, rafineria, zwiedzanie, historia, Długi Targ