Turystyczne Forum Wiedzy

Solanki Kołobrzeskie

02 wrzesień 2013r.

Solanki kołobrzeskie Występowanie wód mineralnych w Kołobrzegu wiąże się z budową geologiczną tego obszaru. Następuje tu migracja ku górze silnie zasolonych wód osadów piaskowcowo-wa-piennych triasu oraz pokładów solnych cechsztynu. W okolicy Kołobrzegu osady jurajskie występują bardzo płytko (10-20 m p.p.t.) i właśnie z tych osadów (piaskowce jury dolnej) ujmowane są z głębokości 50-90 m p.p.t kołobrzeskie solanki lecznicze. Silny napór wód słonych z podłoża mezozoicznego powoduje, iż przedostają się one do plejstoceńskich osadów piaszczysto-żwirowych. Badania hydrogeologiczne pozwoliły stwierdzić, że solanki kołobrzeskie występują w osadach czwartorzędowych w postaci 2 poziomów wód zasolonych, w których stężenie soli dochodzi do ok. 5%. Górny poziom zasolonych wód występuje pod pokładem glin zwałowych o przeciętnej miąższości ok. 10-12 m. Dolny poziom tych wód występuje w północnej części miasta, na większych głębokościach, pod starszymi pokładami glin morenowych. Obydwa poziomy znajdują się pod ciśnieniem hydrostatycznym. To zjawisko oraz silne spękanie i poprzecinanie warstw gliny przez uskoki glacitektoniczne umożliwiają naturalne wypływy solanek, które tworzą słone źródła oraz słonawe mła- ki bagienne z bogatą florą halofitów (roślinność słonolub-na, której stanowiska należą do najbogatszych gatunkowo w Polsce). Występują one najczęściej w miejscach, gdzie warstwa glin jest najcieńsza, a więc w pobliżu koryta Parsęty (m.in. Wyspa Solna), która poprzez erozję denną spowodowała największe rozmycie pokładów gliny. Wody mineralne ujmowane za pomocą wierceń w Kołobrzegu zalicza się do wód chlorkowo-sodowo-bromkowo--jodkowych (Cl-Na-Br-J) z domieszką jonów wodorowęgla-nowych (HCO3-), borowych (B) i żelazistych (Fe). Zawartość składników mineralnych (mineralizacja ogólna) tych wód wynosi do 54 g/dm3 (5,4%), a wydajności ujęć sięgają blisko 50 m3/godz. Jako pierwszy próbę naukowego wyjaśnienia pochodzenia solanek kołobrzeskich przedstawił już w 1794 roku Aleksander von Humbolt. Postawił on tezę, że solanki mają związek ze skałami głębokiego podłoża i odrzucił poglądy o ich powiązaniu z wodami współczesnego Bałtyku. Najnowsze wyniki badań potwierdzają ten pogląd. Sól zawarta w tych wodach powstawała w płytkim morzu, które funkcjonowało na tym terenie ok. 250 mln lat temu w okresie zwanym cechsztynem oraz okresach późniejszych m.in. jurze. W okolicach Kołobrzegu powstały wówczas warstwy solonośne o miąższości ok. 480-600 m, które zalegają obecnie na głębokości do 2000 m. Naturalne wypływy zasolonych wód powiązane są z obecnością licznych dyslokacji tektonicznych, które sięgają blisko powierzchni oraz niewielką miąższością pokrywających je osadów polodow-cowych, głównie glin morenowych. W przeszłości pozyskiwanie solanek odbywało się z płytkich wykopów oszalowanych drewnem. Warzenie soli we wczesnym średniowieczu odbywało się najpewniej w dużych glinianych garnkach o szerokim otworze, który pozwalał na odparowanie solanki. W późniejszym okresie garnki zastąpiono żelaznymi panwiami. Solankę w celu oczyszczenia gromadzono w drewnianych odstojnikach. Później przelewano ją do pojemników, które umieszczano nad paleniskami. Po wyparowaniu wody w naczyniach pozostawała sól. Cały proces warzenia soli odbywał się w szopach - warzelniach. Sól była przedmiotem handlu dla potrzeb "przemysłu" spożywczego, tj. solenia ryb i mięs. Sól była eksportowana głównie na południe i była podstawą rozwoju oraz bogactwa miasta. Była też prawdopodobną przyczyną przeniesienia lokalizacji miasta z Budzisto-wa do obecnego centrum. Wydobywanie solanek za pomocą otworów wiertniczych zahamowało pozyskiwanie soli. Rekonstrukcja wczesnośredniowiecznej warzelni. Uskok - nieciągła deformacja tektoniczna powstająca w wyniku przesunięcia dwóch części masywu skalnego wzdłuż rozdzielającej je płaszczyzny zwanej płaszczyzną uskokową. Uskoki glacitektoniczne - nieciągłe deformacje powstałe w skałach okruchowych wskutek nacisku lub/i tarcia lodu o podłoże. Deglacjacja - zespół procesów powodujących zanikanie (topnienie) lądolodu lub lodowca. Proces odbywa się wtedy, gdy dostawa śniegu i lodu lodowcowego jest mniejsza od ubytku wywołanego topnieniem. W wyniku tego zjawiska następuje zmniejszanie powierzchni i miąższości lądolodu oraz lodowców górskich aż do całkowitego ich zaniku. Warzelnie kołobrzeskie funkcjonowały do 1858 roku. Historia eksploatacji solanek i produkcji soli prezentowana jest w Pałacu Braunschweigów - Oddziale Historii Miasta - Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Na Wyspie Solnej znajduje się miejsce dawnej eksploatacji, chociaż jest ono nieczynne. Jako ciekawostkę można potraktować to, że współcześnie mieszkańcy Kołobrzegu wykorzystują solankę do kiszenia ogórków, których smak jest doskonały. Pomiędzy Kołobrzegiem i Podczelem znajduje się złoże torfu borowinowego "Mirocice", gdzie od dziesiątków lat prowadzona jest eksploatacja kopalin leczniczych dla potrzeb uzdrowiska. Ogrody tematyczne "Hortulus" w Dobrzycy Tematyczne ogrody "Hortulus" w Dobrzycy (42,43) zostały założone w 1992 roku. Powierzchnia ogrodów to ponad 4 ha. Istotą jest pokazanie układu roślin w kompozycjach ogrodowych i ich zastosowanie w poszczególnych ogrodach. Ogrody są podzielone tematycznie. Są wśród nich klasyczne, jak: japoński, francuski, śródziemnomorski, oraz te związane ze środowiskiem: ogród kamienny, skalny i wodny. Są też ogrody użytkowe jak ziołowy czy warzywny. Dużą grupę stanowią ogrody zmysłów zaprojektowane w stylu angielskim. Wśród nich są te, które pobudzają głównie wzrok - to ogrody barw: biały, niebiesko-żółty, lilaróż, purpury i ognia, słoneczny oraz ogród cienia. Inne należą do grupy ogrodów zmysłu powonienia. Majstersztykiem w tej grupie jest ogród pachnący, w którym zgromadzono rośliny o wonnych kwiatach, liściach, pędach a nawet korzeniach. W tej grupie ogrodów są też trzy różne ogrody ziołowe oraz wspaniałe rosarium, bardzo atrakcyjne szczególnie w okresie letnim. Ciekawą grupę stanowią ogrody dźwięku (zmysłu słuchu), w których gra cisza..., szelest..., szum... To ogród traw oraz ogród wodny. Atutem dodatkowym jest połączenie roślin w całość z małą architekturą, rzeźbą (41), elementami aranżacji. Trud autorów doceniony został wyróżnieniem Polskiej Organizacji Turystycznej "Turystyczny Produkt Roku 2007" oraz "Najlepszy produkt turystyczny Pomorza Środkowego 2007". Teren w okolicach Białogardu - Bard - Świelubia -Budzistowa - Kołobrzegu obejmuje wysoczyzny morenowe płaskie i faliste. Wysoczyzny te urozmaicone są formami akumulacyjnymi lub erozyjnymi z etapu deglacjacji lądolodu i holocenu. Kompleks osadniczy Świelubie-Bardy rozciąga się po obu stronach drogi prowadzącej z Karlina do Dygowa nad Parsętą (północny brzeg), tuż przy moście przez rzekę. Grodzisko w Bardach znajduje się po prawej stronie drogi na porośniętej lasem krawędzi doliny. Grodzisko świelubskie znajduje się po lewej stronie drogi na terasie zalewowej Parsęty. Natomiast świelubskie cmentarzysko kurhanowe położone jest również po lewej stronie drogi na porośniętym lasem, opadającym w kierunku Parsęty stoku. Drugie cmentarzysko znajduje się po prawej stronie drogi, na północ od grodziska bardzkiego, położone jest również w lesie. Badania na terenie kompleksu zapoczątkowano już w okresie przedwojennym i kontynuowano w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. W wyniku tych badań pozyskano szereg znaczących źródeł (monety arabskie z VIII-IX wieku, różnego rodzaju przedmioty, w tym ozdoby o skandynawskiej proweniencji), które wraz z bogatym materiałem masowym (głównie ułamki naczyń glinianych) pozwalają datować ten kompleks od przełomu VII/VIII wieku do przełomu X/XI wieku. Najstarszym elementem tego kompleksu był gród w Bardach składający się z dwóch członów, stanowiący centralny punkt rozwijającego się tu ugrupowania plemiennego. Po jego upadku około IX/X wieku funkcję głównego ośrodka przejął gród kołobrzeski (Budzistowo). W tym też czasie wzniesiono gród świelubski, który funkcjonował do około X/XI wieku. Natomiast cmentarzysko kurhanowe, składające się z blisko 100 mogił, datowane jest od VIII do przełomu IX/X wieku. Karlino - "Polski Kuwejt" 9 grudnia 1980 r. w Karlinie nastąpił wybuch ropy i gazu, a słup ognia dochodził do 130 m. Zdarzenie wyolbrzymione przez środki masowego przekazu wywołało wielkie nadzieje na duże złoża ropy. Ostatecznie płomień zgaszono za pomocą armatek wodnych, a z czasem upadły również nadzieje na wielką ropę. Gaz i ropa nawiercone w Daszewie k. Karlina były zlokalizowane w tzw. pułapce złożowej. Surowce te zgromadziły się w skałach porowatych pod skałami nieprzepuszczalnymi. Dlatego wysokie ciśnienie typowe dla małych złóż zaskoczyło wiertaczy i doszło do wybuchu. Domacyno - wzgórze ze statuą Matki Boskiej Królowej Świata Około 1 km na południe od wsi Domacyno na pagórku morenowym ustawiony jest obelisk (44) ze statuą MB Kró- Terasa zalewowa - terasy rzeczne to prawie poziome powierzchnie o różnej szerokości, ciągnące się wzdłuż doliny rzecznej na różnych wysokościach. Mogą występować symetrycznie po obu stronach doliny lub tylko po jednej. Terasa zalewowa - jest to najniżej położona terasa, okresowo zalewana w czasie wysokich stanów wód. lowej Świata. W oddali od miejscowości w malowniczej rzeźbie wzgórz morenowych i kemowych pomnik ten tworzy dominantę krajobrazową. Na szczyt pagórka ze statuą prowadzi piaszczysta droga, a ze wzniesienia rozciąga się rozległa panorama na okolicę. Statua Matki Boskiej Królowej Świata (45) jest darem narodu filipińskiego dla Polski, a organizatorami ufundowania pomnika byli Stefan Maternak z Australii (były mieszkaniec Domacyna) i Manuel Go z Filipin. Autorem rzeźby jest światowej sławy włoski rzeźbiarz Eduardo Castrillo. Wiosną 1995 r. kardynał Filipin Ricardo Vidal przekazał statuę ordynariuszowi diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej biskupowi Czesławowi Dominowi. Białogard Grodzisko w Białogardzie znajduje się w południowej części miasta na zachód od drogi do Kołobrzegu, na terenie pomiędzy Parsętą a jej dopływem Liśnicą. U podnóża dawnego grodu przebiega obecnie ul. Płowiecka, którą można dojechać do grodziska. W wyniku badań udokumentowano 14 faz zasiedlenia grodu, z czego 11 przypada na wczesne średniowiecze, a 3 na okres późniejszy. Początki założenia grodu biało-gardzkiego ustalono na VII stulecie naszej ery. Gród przestał funkcjonować najpewniej w drugiej połowie XIII wieku wraz z lokacją miasta na prawie lubeckim w 1299 roku. W XIV wieku na jego miejscu wzniesiono zamek książęcy, który po pożarze w 1526 roku został przebudowany na rezydencję renesansową w latach 1550-1600. Po kolejnym pożarze w 1765 r. wzniesiono w tym miejscu murowany budynek mieszkalny, który istniał tu jeszcze w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia.

wczasy, atrakcje, historia, miejscowości, nad morzem, Solanki kołobrzeskie, Kołobrzeg, Kurort, Wczasy, Urlop, wypoczynek, Pomorze Zachodnie, Białogard, Atrakcje, zabytki, Zwiedzanie