Turystyczne Forum Wiedzy

wakacje nad morzem w Polsce

Bukowo Morskie

02 wrzesień 2013r.

Bukowo Morskie To niewielka wieś położona nad jeziorem Bukowo w gminie Darłowo przy drodze nr 203 z Koszalina do Darłowa. Początki wsi wiążą się z działalnością cystersów. Książę pomorski Świętopełk, który w 1237 roku przyłączył ziemię sławieńską do Pomorza Gdańskiego postanowił założyć klasztor. W 1260 roku do Bukowa przybyli cystersi z Dar-gunia. Początki klasztoru były trudne. Z racji położenia na pograniczu klasztor był niszczony i palony. W 1317 roku książę Warcisław IV ostatecznie przyłączył ziemię sławieńską do Księstwa Pomorskiego. Spowodowało to uspokojenie sytuacji polityczno-militarnej. W 1535 roku, po wprowadzeniu reformacji, konwent w Bukowie został rozwiązany. Cześć zakonników wyjechała do klasztorów w Polsce, a część przeszła na luteranizm. Ostatni opat Henryk Kresse, za zgodą księcia Barnima XI, pozostał samotnie w Bukowie, mimo, że nie wyrzekł się katolicyzmu. Po cystersach w Bukowie zachował się jedynie kościół klasztorny zbudowany w pierwszej połowie XIV wieku. Kościół przystosowany był do pełnienia podwójnej roli -świątyni klasztornej i parafialnej. Być może temu zawdzięcza on wieżę (59), co było ewenementem w kościołach cysterskich, wzniesioną w końcu XV wieku. Kościół jest trzynawową świątynią halową założoną na planie prostokąta. Od zachodu do korpusu przylega wieża, nakryta strzelistym hełmem. Do kościoła prowadzą, poza głównym, dwa boczne wejścia, jedno od wschodu dla zakonników oraz drugie od północy, prowadzące na przykościelny cmentarz (tzw. wrota umarłych). To drugie wejście zostało w XIX wieku zamurowane. W Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku przechowywany jest tryptyk ołtarza głównego. Bukowo znajduje się na odcinku pomorskim Szlaku Cysterskiego prowadzącego z Portugalii do Polski. Cystersi Zakon cystersów (60) powstał w wyniku reformy reguły benedyktyńskiej. Cystersów nazywano szarymi mnichami. W1098 r. we Francji pod hasłem powrotu do życia zgodnie z regułą św. Benedykta (asceza, ubóstwo, modlitwa) opat Robert założył w pobliżu Dijon nowy klasztor. Nowe opactwo przyjęło nazwę Citeaux - Cistertium. Dało ono nazwę nowemu zakonowi, który szybko rozprzestrzenił się po całej Europie. Zgodnie z przyjętym za czasów trzeciego opata Stefana Hardinga w 1119 r. zbiorem praw regulujących życie zakonne Carta Caritatis (Karta Miłości) najwyższą władzą ustawodawczą i sądowniczą była Kapituła Generalna, w skład której wchodzili opaci wszystkich klasztorów zakonu. Opactwa były wyłączone spod władzy lokalnych biskupów diecezjalnych. W założeniach każdy klasztor miał być samowystarczalny. Cystersi rozwijali na wielką skalę rolnictwo, ogrodnictwo i sadownictwo, wprowadzali wiele wynalazków i udoskonaleń. Ponadto zajmowali się przerobem płodów rolnych. Budowali młyny, kuźnie, warzelnie i piekarnie. Jako pierwsi użyli w swych kuźniach koła wodnego do napędu miechów i młotów. Przy wielu zakonach funkcjonowały skryptoria, w których przepisywano liturgiczne księgi. Ponieważ zakonnicy wiele godzin spędzali na modlitwach, medytacjach i chorałach w celu utrzymania samowystarczalności wprowadzono instytucję konwersów. Wykonywali oni wszelkie prace fizyczne i nie składali pełnych ślubów zakonnych. Mieli przedłużony odpoczynek nocny i bardziej obfite pożywienie. Na terenie klasztoru mieszkali w odrębnym skrzydle. Pochodzili z ludności wiejskiej. Cystersi odegrali na Pomorzu niezwykle ważną role cywilizacyjną. Poza zagospodarowaniem dziewiczych dotychczas terenów gromadzili i szerzyli wiedzę. Zgodnie z postanowieniem Kapituły Generalnej z każdego klasztoru przynajmniej jeden z braci musiał pobierać nauki w jednym ze znaczących ośrodków uniwersyteckich (Paryż, Kraków, Praga). Darłowo Budowę darłowskiego zamku (61) rozpoczął Bogusław V w roku 1352 i już kilka lat później odbył się tu jeden ze zjazdów książąt pomorskich. Rezydujący w zamku kolejni władcy dokonywali przebudów i zmian. W XVIII i XIX wieku pomieszczenia zamkowe służyły jako szpital i więzienie aż obiekt popadł w ruinę. Jednak już na początku XX wieku zadecydowano o odbudowie i przeznaczeniu na muzeum, które szczęśliwie niemal nietknięte przetrwało wojnę i wznowiło działalność już w 1945 roku. Zabudowania zamku wzniesione są na planie czworoboku, na dziedziniec prowadzą dwie bramy - jedna z nich pod masywną wieżą (62) obronną wznoszącą się na wysokość 24 m. Wnętrza zamkowe udostępnione są do zwiedzania, zaaranżowano w nich wystawy sztuki sakralnej Pomorza Środkowego, zabytkowych mebli (od XVII wieku do biedermeieru), kolcji sztuki Wschodu, sztuki marynistycznej (66) oraz narzędzi tortur. Interesujące są reprezentacyjne sale na pierwszym i drugim piętrze - pierwsza z pocztem książąt (68) - mieszkańców zamku, druga - tzw. zielona sypialnia z typowo zamkową toaletą umieszczoną w wykuszu (tzw. dan-sker). Wśród mebli jest m.in. XVIII-wieczne. łoże pochodzenia włoskiego z inskrypcją "Sen zwyciężaj miłością". Najciekawsza jest jednak nieduża ekspozycja pomorskiej sztuki sakralnej w dawnej kaplicy zamkowej z bogato zdobioną amboną. Z osobliwości prezentowanych w zamkowym muzeum wspomnieć można spreparowane dwugłowe cielę, które urodziło się w 1919 roku w podsławieńskiej wsi i żyło około tygodnia. Innym dosyć makabrycznym eksponatem jest zmumifikowany kot - zamurowany w fundamentach zamku jako magiczna ochrona przed złymi mocami. By do niego trafić, trzeba jednak uważnie oglądać ekspozycję, nie pomijając żadnego zakamarka. W bezpośrednim sąsiedztwie rynku i skromnego barokowego ratusza (63) góruje potężna bazylikowa bryła kościoła (64). Wnętrze - dosyć surowe i skromne - zdobią pozostałości średniowiecznych polichromii na ścianach prezbiterium i na łuku tęczowym, sklepienia gwiaździste i rokokowa ambona. Pozostałe wyposażenie, także ołtarz główny, pochodzi z XIX wieku. Sarkofagi książąt znajdują się w kaplicy przy kruchcie kościoła. Sarkofag Eryka pochodzi z końca XIX wieku, gdy zastąpiono nim oryginalny cynowy, uszkodzony podczas zawalenia się wieży. Z osobą Eryka związana jest także gotycka kaplica św. Gertrudy (65), patronki podróżnych. Zbudowana poza murami jako kaplica cmentarna, na planie centralnym, kryta gontem, swoją formą nawiązuje do świątyni Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Podobne kaplice powstały na Pomorzu m.in. w Słupsku i Koszalinie. Wewnątrz zachowały się renesansowe i rokokowe ławy oraz empory. Jedną z nich zdobią wizerunki czterech ewangelistów, drugą - ufundowaną przez cech szewców - przedstawienia aniołów i butów(!) Z dawnych obwarowań miejskich zachowała się brama wieżowa - tzw. Brama Kamienna o dosyć surowej ceglanej bryle. Eryk I Pomorski Eryk I Pomorski (1382-1459), który urodził się i pochowany został w Darłowie, był postacią niewątpliwie barwną i awanturniczą. Był najstarszym synem Warcisława VII i Marii córki Henryka II księcia Meklemburgii. Na chrzcie nadano mu imię Bogusław. Jako jedyny przedstawiciel dynastii Gry- 46 fitów został koronowany. W wieku 6 lat zabrała go na dwór królewski do Kopenhagi jego cioteczna babka królowa Małgorzata, gdzie zmieniono mu imię na bardziej skandynawskie. Tam też, już jako Eryk, otrzymał staranne wykształcenie. Miał zaledwie 15 lat, kiedy został uroczyście koronowany na króla Danii, Szwecji i Norwegii. Po śmierci królowej Małgorzaty w 1412 roku został samodzielnym władcą. Eryk I miał wojowniczą naturę, która przysporzyła mu wielu wrogów. Wdał się w wojnę o wolny handel z Hanzą, która zakończyła się jego klęską. W głębi duszy czuł się związany z Pomorzem i dlatego otaczał się ziomkami. To powodowało niezadowolenie otaczających go możnych. Ostatecznie został zdetronizowany przez własnych poddanych. Unosząc się honorem, Eryk zabrał swoją wierną drużynę i osiadł na 12 lat na Gotlandii, skąd oddawał się procederowi łupieżczemu. Legendy mówią o wielkich skarbach, które udało mu się zgromadzić. Zyskał tym przydomek "ostatniego Wikinga", zdążył jednak jeszcze odbyć pielgrzymkę do Ziemi Świętej, a następnie ufundować w Darłowie kaplicę św. Gertrudy wzorowaną na świątyni Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Powrócił w 1449 r. do Darłowa i tu spędził ostatnie 10 lat życia. Pochowano go z figurką gołębia ze szczerego złota, który pozostał mu ze wszystkich zgromadzonych skarbów. W darłowskim kościele Mariackim (67) do dzisiaj oglądać można jego piaskowcowy sarkofag. W 1888 roku w czasie remontu kościoła Mariackiego z sarkofagu wyjęto złotego gołębia i przekazano go do Berlina. Od tego czasu o ostatnim skarbie Eryka słuch zaginął. Na początku XX wieku Darłowo było znane z oryginalnej kiełbasy "herbacianej" która do dzisiaj produkowana jest w Niemczech według starej darłowskiej recepty. Kiełbasa darłowska (kiełbasa herbaciana) - jest to wędzona kiełbasa podobna do metki wieprzowej. Najstarszą firmą istniejącą od roku 1800 był darłowski zakład masarski Carla Schif-fmanna, (który od roku 1945 mieści się w Sparrieshoop koło Hamburga). Recepta do dzisiaj chroniona jest patentem, a oryginalna kiełbasa darłowska ma na etykietce wiatrak. W Darłowie wyrobem tej kiełbasy zajmowały się także zakłady W. Brandenburga i C. Muellera. Niestety, obecnie tę kiełbasę można kupić głównie w Niemczech.

ocena 3,5/5 (na podstawie 26 ocen)

wczasy, atrakcje, historia, miejscowości, nad morzem, Bukowo Morskie, darłowo, Pomorze Zachodnie, Wczasy, wypoczynek, Zwiedzanie, Bałtyk, Cystersi