Chełm

28 wrzesień 2011r.

Była to pierwotnie - wspomniana już w haśle "Biskupia Górka" polska osada w majętnościach biskupich, nazwana w dokumencie z 1356 r. Nową Górką. W 1456 r. pojawiła się w źródłach niemieckich jako Stolzenberg. Po 1945 r. nie przywrócono, niestety, osiedlu jego prastarej polskiej nazwy. Poprzestano na przetłumaczeniu drugiego członu - berg, zastosowawszy jedynie staropolską nazwę - chelm - zamiast góra. Wieś Nowa Górka -Stolzenberg wraz z niajątkiem i dworem biskupim niszczone były wielokrotnie podczas wojen. W 1433 r. spalili osadę Husyci, a w XV w. dwukrotnie Krzyżacy. Podobny los zgotowali Nowej Górce w 1577 r. gdańszczanie, usiłując przeszkodzić zakwaterowaniu w niej oddziałów króla Stefana Batorego, oblegających wówczas zbuntowany Gdańsk. W kilku ocalałych od pożaru domach mieszkał przez kilka dni Batory ze swoim najbliższym otoczeniem. Kolejne spustoszenia dotknęły wieś w 1656 r. podczas najazdu szwedzkiego, a w 1734 r. puściły ją z dymem wojska rosyjskie, oblegające Gdańsk, w którym schronił się król Stanisław Leszczyński. Podczas wojen napoleońskich dosięgły osadę dwukrotnie zniszczenia wojenne: w 1807 r. z rąk oblegających Gdańsk żołnierzy francuskich, a w 1813 r. spustoszyli ją w czasie zdobywania miasta Rosjanie i Prusacy.